Riet van de Laar (68) Buurtzorg Breda-Noord
Riet van de Laar woont aan een voetbalveld met rondom allemaal dezelfde jarenvijftigwoningen. In het donker kun je goed zien wie een kerstboom heeft, het zijn er elk jaar minder. Door de radio klinkt Wham! met ‘Last Christmas’. Riet zit in haar roze nachthemd aan de eettafel, ze spit de leesmap door en bij elk geluid van buiten veert ze op.
Het is negen uur als Karin in haar rode autootje komt aanrijden. Nu is het wie het eerste bij de voordeur is, maar de strijd is ongelijk, want buiten is het glad. Riet wint. Met blauwe lippen van het zuurstoftekort opent ze de deur.
‘Je hebt een nieuw 3D-schilderij gemaakt. Wat prachtig.’ Karin ziet dat soort dingen.
‘Jawel, ik zal het toch voor mezelf gezellig motten moaken, hei?’
De Bredase is eigenlijk altijd thuis. Van de lichtste inspanning krijgt ze het al verschrikkelijk benauwd. Haar hart maakt overuren, alsof ze continu een marathon loopt. ‘Dat zijn van die dingen, daar kan je niks tegen doen, hei? Dat gebeurt. Dus ik maak me er eigenlijk niet zo druk over. Ik ben tevreden thuis. Zo is het.’
Negen jaar geleden ging ze met vermoeidheid naar de huisarts. Ze kende hem niet eens, had haar hele leven geen huisarts nodig gehad. Maar dit keer was ze bang, ze kon al drie weken niet meer liggend slapen, het was net of haar luchtpijp dichtviel.
De bloeddrukmeter schoot bijna door het glas, haar hart stuiterde in haar borst, flink uit ritme: boezemfibrillatie. Met de ambulance vertrok ze voor vier dagen naar het ziekenhuis. Vijf keer hebben ze een cardioversie gedaan, dan geven ze het hart een stroomstoot, vijf keer zonder succes. Een operatie is riskant vanwege haar overgewicht en afvallen is gevaarlijk vanwege haar hartproblemen. Mevrouw Van de Laar accepteert de vicieuze cirkel waarin ze is beland, ‘en is het mijne tijd, dan goa ik’.
Karin trekt de steunkousen van mevrouw uit en smeert haar benen in met bodylotion. ‘Zal ik zo nog even een bakske koffie zetten?’
Ze komt hier al jaren over de vloer, eerst voor Riets man, Simon, en al voor hij overleed begon de ellende bij Riet. Toen Riet 39 jaar oud was, raakte Simon in de ziektewet vanwege een kapotte rug. Die rug is toen vastgezet met pinnen. ‘Dat magere manneke kon helemaal niks meer, niet bukken, niet draaien, niks meer. Hij is dertig jaar thuis geweest.’ Riet heeft hem tot aan zijn dood liefdevol verzorgd.
Karin laat haar ogen langs de muren glijden, schilderijtjes, tegels met wijsheden, zelfgemaakte driedimensionale Anton Pieck-schilderijen. Ze schenkt de koffie in, legt wat koekjes op een schaaltje en zegt: ‘Vertel nog eens over het naaimachinelied?’
Riet begint te stralen, het is toch wel een van de hoogtepunten uit haar leven dat André van Duin haar aansprak in het publiek.
‘Het was krap op de voorste rij, en ik zat wijdbeens om iemand te laten passeren.’
Karin kent het verhaal, maar luistert aandachtig.
‘André zegt: “Dag, ik ben meneer Wijdbeens en u bent mijn vrouw.” Opnieuw beleeft mevrouw Van de Laar de avond in Aalsmeer met haar man en haar zoon, toen alles nog goed was. Ze vertelt hoe ze Van Duin inspireerde voor het naaimachinelied en hoe ze die avond met vele showbizzfiguren in de foyer belandden. Nadien kreeg ze nog jarenlang een kaart van hem op haar verjaardag.
Dat het steeds harder is gaan sneeuwen hebben de dames niet door.
‘Moet je buiten kijken,’ zegt Karin. Riet komt naast haar staan en samen kijken ze uit over een groot wit veld met rondom witte, dikke, ronde auto’s. Het is adembenemend mooi, maar als Karin even later de auto start en weg wil rijden slippen haar banden, ze loopt vast in een berg sneeuw.
Riet twijfelt geen seconde. Ze kan haar schoenen niet aandoen over haar glibberige voeten, dus schiet ze in haar slippers. Haar winterjas valt over haar roze nachthemd. Ze pakt een spade uit de schuur en loopt vastberaden naar Karins auto. Karin schept en Riet geeft aanwijzingen.
‘Dank je wel, Riet,’ zegt Karin als de auto is uitgegraven.
‘Nee, jij bedankt,’ zegt Riet met blauwe lippen van het tekort aan zuurstof en de kou. Maar dat hindert niet, want ze heeft er weer een mooie anekdote bij.